شرط (جمله شرطیه)شرط ( جمله شرطیه )، بخشی از جمله شرطیه، دارای ادات شرط است. ۱ - تعریفقضایای شرطی معمولا از دو قضیة تشکیل می‌شود؛ قضیه اول را مقدم یا شرط و قضیه دوم را جزا یا تالی می‌نامند؛ به بیان دیگر، شرط در جمله شرطی، جمله‌ای است که بر سر آن ادات شرط در می‌آید. در عالم اثبات، همیشه شرط در جمله شرطی سبب برای جزا است؛ اگر چه در عالم ثبوت ، ممکن است شرط، علت یا معلول جزا باشد یا میان آنها ملازمه دائمی باشد. این در صورتی است که جمله شرطی، شرطیه لزومیه باشد، اما اگر جمله شرطی ، شرطیه اتفاقیه باشد. ملازمه میان شرط و جزا اتفاقی است نه لزومی. ۲ - نکتهدر جمله‌های شرطی ممکن است یک شرط و یک جزا وجود داشته باشد و ممکن است بیش از یک شرط و یک جزا وجود داشته باشد و ممکن است شرط یکی و جزا متعدد و یا شرط متعدد و جزا یکی باشد، که هر کدام حکم مخصوص به خود دارد. [۱]
کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، تهانوی، محمد اعلی بن علی، ج۱، ص۷۵۲.
[۲]
تقنین اصول الفقه، عبدالبر، محمد زکی، ص۱۷.
[۳]
فرهنگ معارف اسلامی، سجادی، جعفر، ج۳، ص۷۶.
[۴]
شرح اصول فقه، محمدی، علی، ج۱، ص۲۴۰.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۵۱۶، برگرفته از مقاله «شرط (جمله شرطیه)». |